Wydawca treści
Grzyby
Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów, czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń, czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać - odpowiedzi na te i inne pytania.
Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów?
Podstawową zasadą jest zbieranie tylko i wyłącznie owocników grzybów, które dobrze znamy. Nie należy zbierać osobników zbyt młodych, bo to utrudnia określenie gatunku oraz zbyt starych, które z kolei mogą być toksyczne. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy znaleziony grzyb jest przydatny do spożycia, to lepiej pozostawić go w lesie.
Aby nauczyć się prawidłowego zbierania grzybów i rozpoznawania gatunków warto uczestniczyć w organizowanych przez nadleśnictwa grzybobraniach. Informacje o nich znajdziecie na stronie www.lasy.gov.pl oraz stronach jednostek. Warto szukać porady w punktach skupu i u grzyboznawców - nadleśnictwa nie zajmują się ocenianiem grzybów. Bezpłatnych porad na temat zebranych w lesie grzybów udzielają wszystkie terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, które znajdują się w każdym powiatowym mieście. Prowadzą one także rejestry grzyboznawców, którzy udzielają porad.
W przypadku wystąpienia po spożyciu grzybów nudności, bólów brzucha, biegunki, czy podwyższonej temperatury należy wywołać wymioty i jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wezwany w porę może uratować życie. Nie należy lekceważyć takich objawów. Trzeba też pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, później stan chorego gwałtownie się pogarsza.
Czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń?
Grzyby w polskich lasach można zbierać bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów i w zasadzie bez ograniczeń, ale są pewne wyjątki. Nie wolno ich zbierać w niektórych częściach lasu, gdzie jest stały zakaz wstępu: na uprawach do 4m wysokości, w drzewostanach nasiennych i powierzchniach doświadczalnych, w ostojach zwierzyny. Nie wolno ich także zbierać na obszarach chronionych: w rezerwatach i parkach narodowych. Rygorystycznie należy przestrzegać zakazu wstępu na tereny wojskowe.
Należy oszczędzać duże, stare owocniki grzybów, gdyż nie są atrakcyjne kulinarnie, a mają duże znaczenie dla rozwoju grzybów. Jeśli wiemy, że jakiś grzyb jest rzadki i ginący to także oszczędźmy go, nawet jeśli jest jadalny. Niezależnie od miejsca występowania część gatunków grzybów podlega całkowitej ochronie gatunkowej – poznaj dokładnie listę tych grzybów zanim wybierzesz się do lasu.
Czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać?
To pytanie jest zadawane od niepamiętnych czasów. Powstało zapewne tuż po słynnym dylemacie dotyczącym jaja i kury. Skoro jest tyle gatunków rozmaitych grzybów to spokojnie możemy stosować oba sposoby. Każdy jest dobry, ale stosowany z rozsądkiem. Większe owocniki grzybów lepiej jest wyciąć, ze względów praktycznych, bo zaoszczędzamy sobie pracy przy czyszczeniu grzybów. Naturalnie nie w połowie trzonu, jak to nieraz widać przy zbiorze podgrzybków w celach zarobkowych. Możemy delikatnie podważyć także owocnik grzyba koniuszkiem noża. Wycinamy jak najniżej, odgarniając dokładnie ściółkę i uważając, aby nie uszkodzić grzybni. Potem starannie przykrywamy to miejsce, aby grzybnia nie wysychała. Resztka trzonu grzyba szybko zgnije lub zjedzą ją ślimaki.
Grzyby blaszkowe, takie jak kurka, zielonka czy rydz lepiej jest wykręcać. Należy je wyjąć z podłoża tak, aby nie uszkodzić trzonu i także dokładnie zakryć grzybnię ściółką. Tak wyjęty owocnik łatwiej rozpoznać co do gatunku, a jest to bardzo istotne, aby wyeliminować pomylenie zielonki, gołąbka czy pieczarki z muchomorem zielonkawym. Rozpoznaje się go m.in. po pochwie u podstawy trzonu, stąd nie można takich grzybów wycinać. Pamiętajmy, że jeden średni owocnik to dawka śmiertelna dla człowieka.
Jak zbierać i przechowywać grzyby zanim trafią do kuchni?
Pierwsza zasadą jest zbieranie tylko znanych nam grzybów. Unikniemy wtedy zatrucia na pozór apetycznie wyglądającymi, ale groźnymi dla naszego zdrowia owocnikami. Zbieramy tylko owocniki zdrowe, nieuszkodzone i młode, ale nie zbyt młode, bo wtedy trudno rozpoznać gatunek grzyba. Pozostawiamy w nienaruszonym stanie grzyby niejadalne, nieznane nam oraz osobniki stare, które pozostawiamy jako „nasienniki". Najczęściej i tak są robaczywe. Czy wiecie dlaczego grzyby są robaczywe? Te „robaki", które dziurawią nasze grzyby, szczególnie z letnich zbiorów, to larwy (czerwie) muchówek. Właśnie w grzybach przechodzą część swojego rozwoju.
Warto także pamiętać, że owocniki grzybów to żyjące organizmy, które nawet po zerwaniu nadal rozwijają się i oddychają wydzielając dwutlenek węgla i wodę. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe przechowywanie owoców grzybobrania. Najlepsze są szerokie, wiklinowe koszyki, a nie plastikowe wiadra, torby czy woreczki. Nawet najpiękniejsze owocniki szlachetnych gatunków grzybów mogą być przyczyną zatrucia, gdy przechowywane będą w foliowej torebce i ulegną zaparzeniu. Często wybieramy się na grzybobranie daleko od domu. W trakcie szybko postępujących procesów gnilnych wywołanych złym przechowywaniem grzybów wydzielają się toksyny, szkodliwe dla naszego zdrowia. Dlatego nawet powszechnie znane kurki czy podgrzybki mogą nam zaszkodzić, gdy je źle przechowamy.
Najnowsze aktualności
Podsumowanie III konkursu fotograficznego Leśny Album
Podsumowanie III konkursu fotograficznego Leśny Album
I miejsce "Park leśny w Pokoju" fot. Dominik Hawryluk
II miejsce "Feeria barw" fot. Julia Pieniążek
III miejsce "Z koroną w chmurach" fot. Julia Kruk
I miejsce "Sarenki piękne stadko" fot. Justyna Barańska
II miejsce "Leśna spiżarnia" fot. Joanna Żdżyłowska
III miejsce "Kwiecisty dywanik" fot. Natalia Grabowska
W Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Siennicy Różanej odbyła się trzecia edycja Konkursu Fotograficznego im. Augusta Cieszkowskiego LEŚNY ALBUM. Współorganizatorem przedsięwzięcia – podobnie jak rok temu – było Nadleśnictwo Krasnystaw. Honorowym patronatem konkurs objął Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Grzegorz Puda. W gronie partnerów wspierających organizację konkursu oraz fundatorów nagród znalazło się Koło Łowieckie nr 6 „Jarząbek”, Centrum Kultury w Siennicy Różanej, firma WOJ-POL oraz Polskie Towarzystwo Leśne Oddział w Lublinie. Patronat medialny nad wydarzeniem objęło Czasopismo Społeczno-Kulturalne „Ziarno” i Czasopismo Artystyczne „Nestor”.
Celem konkursu jest propagowanie postawy szacunku wobec dziedzictwa przyrodniczego jakim są lasy oraz rozwijanie zainteresowań związanych ze sztuką fotografii i promowanie młodych talentów. Tradycyjnie prace laureatów publikowane są w czasopismach regionalnych „Nestor” (2019 nr 49, 2020 nr 52) i „Ziarno” (2019 nr 46/47, 2020 nr 48). Nagrodzone fotografie z I i II edycji konkursu można obejrzeć w wydaniach papierowych oraz w elektronicznej wersji czasopism.
Prace nad trzecią edycją konkursu rozpoczęły się wczesną jesienią. Pierwsze zaproszenia do szkół podstawowych oraz szkół prowadzonych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w całym województwie lubelskim przekazano w październiku 2020 r. Fotografie nadsyłano do 30 kwietnia 2021 r., natomiast 11 maja zebrała się komisja konkursowa, celem ich oceny i wyłonienia zwycięzców. Jury tworzyli: Waldemar Czajka (przewodniczący), Stanisław Buk, Monika Krysiak, Ewa Dobrzańska-Mochniej, Michał Żywot i Monika Nagowska. Komisja miała niełatwe zadanie. Nadesłano 256 zdjęć prezentujących wysoki poziom umiejętności autorów i ich artystyczne wyczucie. Na fotografiach widać różnorodność polskich lasów i oryginalność ujęcia tematu, zmienność pór roku i pory dnia, piękno kompleksów leśnych oraz urok przyrodniczych detali. Jedynie 6 prac nie zakwalifikowano do konkursu, wszystkie pozostałe spełniły kryteria określone w regulaminie. Kolejne miejsca w III Konkursie Fotograficznym im. Augusta Cieszkowskiego LEŚNY ALBUM zdobyli następujący uczniowie:
W kategorii szkół podstawowych (klasy VII i VIII):
I miejsce – Dominik Hawryluk „Park leśny w Pokoju”
II miejsce – Julia Pieniążek „Feeria barw”
III miejsce – Julia Kruk „Z koroną w chmurach”
W kategorii szkół prowadzonych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
I miejsce – Justyna Barańska „Sarenki – piękne stadko”
II miejsce – Joanna Żdżyłowska „Leśna spiżarnia”
III miejsce – Natalia Grabowska „Kwiecisty dywanik”
Komisja postanowiła wyróżnić prace następujących uczniów:
Jakub Stadnik „Kąpiel w słońcu”
Amelia Nitrepska „Love las”
Nina Leszkowicz „Las”
Dla laureatów i wyróżnionych autorów przygotowano dyplomy i nagrody rzeczowe oraz fotografie w okolicznościowej oprawie. Natomiast dla wszystkich uczestników (90 zakwalifikowanych uczniów) i ich nauczycieli (24 osoby) – upominki i podziękowania za udział w konkursie. Poza tym czasopismo „Ziarno” przyznało własne wyróżnienia 20 uczniom – zdjęcia ich autorstwa wybrano do publikacji na łamach pisma. Wyróżnieni zostali: Gabriel Kałużny „Ślimak winniczek”, Julia Cieślak „Zimowy krajobraz”, Igor Chęć „Kapliczka”, Jagoda Batejko „Nałęczowski las liściasty”, Weronika Nowosad „Droga do nieba”, Zuzanna Terlecka „Fioletowa kraina kwiatów”, Wiktoria Walczuk „Zaczarowana droga”, Klaudia Chwała „Leśne lustro”, Emilia Dul „Zwierciadło”, Oliwia Kotuła „Świt”, Kacper Gąska „Lasy krasnobrodzkie”, Robert Tarajko „Nie śpię, czuwam”, Anna Jakimiak „Droga”, Oliwia Starzyńska „Zwierciadło lasu”, Natalia Kiersztyn „Zimowy poranek”, Helena Hojda „Jesień”, Mateusz Olesiejko „Odpoczynek zgodnie z naturą”, Kornelia Chwała „Zaproszenie do lasu”, Maja Żeliszczak „Leśna sierotka”, Kacper Opat „Przedwiośnie”.
Organizatorzy mieli nadzieję na spotkanie z wszystkimi autorami oraz z ich opiekunami na uroczystym podsumowaniu. Niestety z uwagi na obowiązujący reżim sanitarny okazało się to niemożliwe. Wzorem ubiegłego roku po ogłoszeniu wyników na stronie internetowej, nagrody, dyplomy i upominki zostaną przekazane bezpośrednio do szkół. Prace zakwalifikowane do konkursu można obejrzeć na prezentacji multimedialnej i na wystawie w budynku szkoły. Zostały one wykonane przez pasjonatów fotografii i przyrody z całego regionu ze szkół w: Borowinie Sitanieckiej, Chełmie, Czułczycach, Dorohusku, Krupem, Łopienniku Dolnym i Łopienniku Nadrzecznym, Nieledwi, Rejowcu, Sielcu, Siennicy Nadolnej, Siennicy Różanej Sitnie, Stołpiu, Tarzymiechach, Tomaszowie Lubelskim, Trzeszczanach, Wielączy Kolonii, Wirkowicach, Włodawie, Zamościu oraz Leśnej Podlaskiej.
Kolejna edycja konkursu przed nami. Zachęcamy do spacerów po lesie z aparatem fotograficznym i do nadsyłania prac na adres: lesnyalbum@gmail.com. Serdeczne pozdrawiamy wszystkich uczestników konkursu i ich opiekunów, wszystkich miłośników przyrody i fotografii. Do zobaczenia za rok!
