Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
Odnowili kapliczkę Prymasa Tysiąclecia
Odnowili kapliczkę Prymasa Tysiąclecia
fot. M. Jarosz, Nadleśnictwo Krasnystaw
fot. M. Jarosz, Nadleśnictwo Krasnystaw
Wśród setek miejsc pamięci rozsianych po leśnych ostępach Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie znajduje się kapliczka poświęcona Kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu. Nadleśnictwo Krasnystaw dokonało konserwacji tego szczególnego miejsca.
Kapliczka w nazywanym przez lokalną społeczność „Barańcu” znajduje się w rozwidleniu dwóch malowniczych wąwozów położonych w lesie pomiędzy Kraśniczynem, a Skierbieszowem. Jest ona położona na trasie z Krasnegostawu do Zamościa. Po przejechaniu ok. dwóch kilometrów od miejscowości Stara Wieś, przy szlabanie w lesie znajduje się parking, z którego można bezpośrednio zejść do miejsca kultu jednym ze wspomnianych leśnych wąwozów.
Symboliczna drewniana kaplica upamiętnia pobyt Stefana Wyszyńskiego w pobliskim klasztorze w Żułowie, w którym ukrywał się przed Niemcami od listopada 1941 do czerwca 1942 roku. W tym okresie pełnił on na tym terenie posługę kapłańską, a według relacji, w leśnym zaciszu „Barańca” często modlił się oraz udzielał sakramentów pokuty i eucharystii partyzantom Armii Krajowej Rejonu Skierbieszów.
Poświęcenia kapliczki dokonał w czerwcu 2010 roku ówczesny ordynariusz diecezji zamojsko-lubaczowskiej, J. E. biskup Wacław Depo. Po przeszło dziesięciu latach od tego wydarzenia, pracownicy Nadleśnictwa Krasnystaw zdecydowali się na wykonanie prac konserwujących. –Wymieniono legary, słupy podporowe, wykonano deskowanie na podłodze, poręcze oraz schody – relacjonuje nadleśniczy Waldemar Czajka. –W pobliżu kapliczki znajduje się miejsce na ognisko, ławeczki na których można odpocząć oraz źródła wody zasilające zbiornik wodny. To jeden z obiektów edukacji leśnej w naszym nadleśnictwie bardzo chętnie odwiedzany przez miłośników leśnych wędrówek – dodaje.
Przypomnijmy, że na mocy uchwały Sejmu i Senatu RP, Prymas Stefan Wyszyński został ogłoszony patronem roku 2021. W ten sposób przedstawiciele władzy ustawodawczej w naszym kraju chcą oddać hołd temu wielkiemu Polakowi, wyrażając pamięć, szacunek i wielkie uznanie dla jego całego życia i dokonań. „W przekonaniu o szczególnym znaczeniu kardynała Stefana Wyszyńskiego dla poszanowania godności człowieka i wolności, szacunku dla Ojczyzny i budowania wolnej i niepodległej Polski” – napisano w uzasadnieniu postanowienia.
–W lasach naszej dyrekcji znajduje się mnóstwo miejsc związanych z wydarzeniami czy postaciami wielce zasłużonymi dla dziejów Polski, których życiorysy miały znaczący wpływ na bieg historii naszej Ojczyzny. Kapliczka Kardynała Stefana Wyszyńskiego jest tego najlepszym przykładem. Zadaniem leśników jest troska o takie wyjątkowe obiekty by nie tylko ocalić je od zapomnienia, lecz także pozostawić w jak najlepszym stanie dla przyszłych pokoleń. Cieszymy się, że przy skromnym udziale lubelskich leśników jeszcze wiele osób usłyszy o tym i wielu innych miejscach, które pomimo tego, że są nieznane szerszej publiczności, mają szczególne znaczenie historyczne – zaznacza dyrektor RDLP w Lublinie, dr inż. Marek Kamola.
